Akcja książki toczy się w Petersburgu i Genewie, w środowisku rosyjskich rewolucjonistów z przełomu wieków. Historia studenta Razumowa, uwikłanego w walkę między samodzierżawiem a jego ideowymi przeciwnikami i niezdolnego wybrać między sprzecznymi relacjami, to zarazem ważna wypowiedź Conrada na temat samej istoty państwa, które trzymało w niewoli jego ojczyznę.
Powieść po raz pierwszy opublikowana wraz ze wstępem autora, dotąd nie dopuszczona do druku przez cenzurę.